કેન્દ્રીય મંત્રીશ્રી સર્બાનંદ સોનોવાલે 2047 સુધીમાં 10,000 MTPA પોર્ટ ક્ષમતા સુધી પહોંચવા માટેના આયોજનની જાહેરાત કરી

ભારત ટૂંક સમયમાં બ્યુરો ઓફ પોર્ટ સિક્યુરિટીની સ્થાપના કરશે : કેન્દ્રિય મંત્રીશ્રી સર્બાનંદ સોનોવાલ

રૂપિયા 10 લાખ કરોડથી વધુના રોકાણની તકો ઉભી કરાશે અને 2047 સુધીમાં 500 MTPA પ્રાપ્ત કરવા માટે રાષ્ટ્રીય જળમાર્ગો પર કેન્દ્ર સરકાર અને રાજ્ય સરકારના બંદરો ખાતે હાઇડ્રોજન હબ સ્થાપવા માટે કાર્ગો મૂવમેન્ટનો વધારો કરાશે

રાજપીપલા, શનિવાર : નર્મદા જિલ્લાના એકતાનગર ખાતે 19મી મેરીટાઇમ સ્ટેટ્સ ડેવલપમેન્ટ કાઉન્સિલની બેઠક યોજાઈ હતી. જેમાં બંદરો, શિપિંગ અને જળમાર્ગો (MoPSW) અને આયુષ વિભાગના મંત્રીશ્રી સર્વાનંદ સોનોવાલે ભારતના દરિયાઈ ક્ષેત્રના એક વિઝનનું અનાવરણ કર્યું હતું. આ પરિવર્તનકારી અસરનું વચન આપતી મુખ્ય પહેલોની રૂપરેખા આપવા પત્રકાર પરિષદ યોજાઈ હતી.
પત્રકાર પરિષદ સંબોધતા મંત્રીશ્રી સોનોવાલે જણાવ્યું કે, કેન્દ્ર સરકાર ટૂંક સમયમાં દેશના તમામ બંદરો પર સુરક્ષાને અપગ્રેડ કરવા માટે બ્યુરો ઑફ બંદર સુરક્ષાને એકસાથે મૂકશે. તેમણે ટકાઉ વિકાસ અંગેના સરકારના કાર્ય ઉપર પણ પ્રકાશ પાડ્યો હતો. કેન્દ્ર સરકાર અને રાજ્ય સરકારના બંદરોમાં હાઇડ્રોજન હબ વિકસાવવા માટે મંત્રાલયની મહત્વાકાંક્ષી યોજના વિશે જણાવ્યું કે, “તમામ કેન્દ્ર સરકાર અને રાજ્ય સરકારના બંદરો હ્યઇડ્રોજન હબ બનાવવાની શક્યતાઓ શોધશે.” તેમણે ઉમેર્યું કે દીનદયાલ પોર્ટ ઓથોરિટીએ આ સાહસ માટે રૂપિયા 1.68 લાખ કરોડના એમઓયુને આખરી ઓપ આપી દીધો છે.
વધુમાં, શ્રી સોનોવાલે બંદરો માટે અમૃત જલ વિઝન હેઠળ તેની બંદર ક્ષમતા ચાર ગણી કરવાની દેશની પ્રતિબદ્ધતા પર ભાર મૂક્યો હતો. તમામ મોટા બંદરોએ 2047 માટે તેમના પોર્ટ માસ્ટર પ્લાન તૈયાર કર્યાં છે અને રાજ્યો પણ 2047 માટે તેમના પોર્ટ માસ્ટર પ્લાન તૈયાર કરી રહ્યા છે.” દેશની કુલ બંદર ક્ષમતા 2,600 MTPA થી વધીને 2047 માં 10,000 MTPA થી વધુ થશે.” તેમ તેમણે ઉમેર્યું હતું.
મુખ્ય અને સૂચિત બંદરો, રાજ્ય મેરીટાઇમ બોર્ડ, રાજ્ય સરકારો અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશો (UT6) વચ્ચે સંકલન વધારવા બંદરો, શિપિંગ અને જળમાર્ગ મંત્રાલય દ્વારા આયોજિત કેવડિયા, ગુજરાત ખાતે બે દિવસીય 19મી મેરીટાઇમ સ્ટેટ ડેવલપમેન્ટ ઉન્સિલની બેઠક આજે સમાપ્ત થઈ છે, MSDC એ મેરીટાઇમ સેક્ટરના વિકાસ માટે મે 1997માં રચવામાં આવેલી સર્વોચ્ચ સલાહકાર સંસ્થા છે. તેનો મુખ્ય ઉદ્દેશ્ય અન્ય સૂચિત બંદરોના સંકલિત વિકાસને બળ પુરૂં પાડવાનો છે.
મંત્રીશ્રી સોનોવાલે ઉમેર્યું કે, “વડાપ્રધાનશ્રી નરેન્દ્ર મોદીના નેતૃત્વમાં Mosw નવી સિદ્ધિઓ હાંસલ કરી રહ્યું છે. તેઓ હંમેશા વધુ સારા સહકારમાં માને છે, અને મેરીટાઇમ સ્ટેટ્સ ડેવલપમેન્ટ કાઉન્સિલ સહકારની નિર્ણાયક પદ્ધતિ તરીકે ઉભરી આવે છે. આપણા દેશના દરિયાઈ ક્ષેત્રના માર્ગને આકાર આપવામાં પણ મહત્વની ભૂમિકા ભજવે છે.
મંત્રીએ ભારતના વધતા દરિયાઈ કદ અને આગામી ગ્લોબલ મેરીટાઇમ ઈન્ડિયા સમિટ 2023નો પણ ઉલ્લેખ કર્યો હતો. કેન્દ્રીય મંત્રીએ જાહેરાત કરી હતી કે, તમામ દરિયાઈ રાજ્યો અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશો GMS 2023માં ભાગ લેશે, જે તેને દેશના સૌથી મોટા સમિટમાંનું એક બનાવશે. ગ્લોબલ મેરીટાઇમ ઈન્ડિયા સમિટ 2023 ભારતમંડપમ, નવી દિલ્હી ખાતે 17મી-19મી ઓક્ટોબર 2023 દરમિયાન યોજાવાની છે. GMIS 2023 એ તકો શોધવા, પડકારોને સમજવા અને અંદર રોકાણને ઉત્તેજન આપવા માટે ઉદ્યોગના મહત્ત્વપૂર્ણ વ્યક્તિઓને એકસાથે લાવવા માટે એક પ્રીમિયર મેરીટાઇમ સેક્ટર-કેન્દ્રિત ઇવેન્ટ છે, ભારતનું દરિયાઈ ક્ષેત્ર, 2016 અને 2021 ની તેની અગાઉની આવૃત્તિઓના વારસાને આધારે, સમિટની આ ત્રીજી આવૃત્તિનો ઉદ્દેશ સ્થાનિક અને આંતરરાષ્ટ્રીય દરિયાઈ હિસ્સેદારો અને રોકાણકારો માટે વ્યાપક સંભાવનાઓનું અનાવરણ કરવાનો છે. દરિયાઈ ક્ષેત્રના વિવિધ ક્ષેત્રોના પ્રદર્શકો અને રોકાણકારો સાથે 100 થી વધુ દેશોના પ્રતિનિધિઓ સમિટમાં ભાગ લે તેવી અપેક્ષા છે.
આ ઉપરાંત, મંત્રીએ ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે દેશનું દરિયાઈ ક્ષેત્ર હાલમાં નોંધપાત્ર વૃદ્ધિ માટે તૈયાર છે, જેમાં રોકાણની તકો 10 લાખ કરોડથી વધુ હોવાનું ઓળખવામાં આવ્યું છે. તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે આ વધતી જતી નાણાકીય સંભાવના આર્થિક તેજી કરતાં વધુ છે; તે દેશના 15 લાખથી વધુ યુવાનો માટે રોજગાર પેદા કરવાની તકનું પ્રતીક છે, જે સામાજિક સશક્તિકરણ સાથે આર્થિક ઉન્નતિને જોડે છે. આ વિઝન સાથે સંરેખણમાં, જાહેર-ખાનગી ભાગીદારી (PPP) ટર્મિનલ્સ હાલમાં મોટા બંદરો પર લગભગ 50% કાર્ગોનું સંચાલન કરે છે અને આગામી સમયમાં તેમનો હિસ્સો લગભગ 85% સુધી વધારવાના પ્રયાસો સાથે, ખાનગી ખેલાડીઓની ભૂમિકામાં ઉત્તરોત્તર વધારો કરવામાં આવી રહ્યો છે. દાયકાઓ ખાનગીકરણ તરફના આ વ્યૂહાત્મક પગલાથી કાર્યક્ષમતામાં વધારો થવાની અને કામગીરીના માપનને સરળ બનાવવાની અપેક્ષા છે. વધુમાં, ભારતના રાષ્ટ્રીય જળમાર્ગો પર કાર્ગો હિલચાલ વધારવા પર સ્પષ્ટ ધ્યાન આપવામાં આવ્યું છે, જેમાં ગયા નાણાકીય વર્ષમાં વાર્ષિક ધોરણે 16% નો વધારો જોવા મળ્યો છે. 2047 સુધીમાં 500 MTPA ની નોંધપાત્ર માત્રા હાંસલ કરવા માટે મહત્વાકાંક્ષી લક્ષ્યાંકો નિર્ધારિત કરવામાં આવ્યા છે, જે વ્યાપક રાષ્ટ્રીય વૃદ્ધિ માટે ઉત્પ્રેરક તરીકે દરિયાઈ ક્ષેત્રનો લાભ લેવા સરકારની પ્રતિબદ્ધતાને રેખાંકિત કરે છે.
મંત્રીશ્રી સોનોવાલે સાગરમાલા કાર્યક્રમનો ઉલ્લેખ કરતાં નોંધ્યું હતું કે છેલ્લાં આઠ વર્ષોમાં સાગરમાલા કાર્યક્રમની વ્યૂહાત્મક પહેલોએ બંદરની ક્ષમતા, કનેક્ટિવિટી અને ઓપરેશનલ કાર્યક્ષમતામાં નોંધપાત્ર વધારો કર્યો છે, ખર્ચમાં ઘટાડો કર્યો છે, જહાજના ટર્નઅરાઉન્ડનો સમય ટૂંકો કર્યો છે, મોટા જહાજોને સમાવી શકાય છે અને ઊંચાઈમાં વધારો કર્યો છે. દક્ષિણ એશિયાઈ ક્ષેત્રમાં ભારતીય બંદરોની વ્યૂહાત્મક સુસંગતતા. શ્રી સોનોવાલે તમામ દરિયાકાંઠાના રાજ્યો અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોની સરકારોને MoPSW, MoRTH અને MoR ને આ મહત્વપૂર્ણ પ્રોજેક્ટ્સને ઝડપી બનાવવા માટે અચળ સમર્થન આપવા પ્રોત્સાહિત કર્યા હતા.
સમિટને સંબોધતા MoPSWના કેન્દ્રીય રાજ્ય મંત્રીશ્રી શ્રીપદ નાઈકે જણાવ્યું કે, “નવા યુગની તકનીકોને અપનાવવા ટકાઉ જીવન પ્રણાલીઓને પ્રોત્સાહન આપવા અને પર્યાવરણીય સલામતીની ખાતરી કરવા પર સતત ભાર મૂકવો જોઈએ. આ મુખ્ય પાસાઓને ખંતપૂર્વક સંબોધીને, અમે સામૂહિક રીતે અમારી દરિયાકાંઠાની વસ્તીની સર્વગ્રાહી સુધારણામાં યોગદાન આપી શકીએ છીએ.”
MoPSWના કેન્દ્રીય રાજ્ય મંત્રીશ્રી શાંતનુ ઠાકુરે જણાવ્યું કે, “ભારતીય દરિયાઈ ક્ષેત્ર આપણા રાષ્ટ્રની અર્થવ્યવસ્થા, સુરક્ષા અને વ્યૂહાત્મક પ્રગતિના પાયાના પથ્થર તરીકે અપ્રતિમ મહત્વ ધારે છે. વધુમાં, અમારા વિસ્તરેલા દરિયાકિનારાને લીધે, આ ક્ષેત્ર દરિયાકાંઠાની આજીવિકાને ટેકો આપે છે અને ટકાઉ વિકાસને પોષે છે. તેની સ્થિતિસ્થાપક ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર ભારતની સફરને સ્થાનિક અને આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે શ્રેષ્ઠતા તરફ આગળ વધારવામાં બહુપક્ષીય મહત્વ ધરાવે છે.”
ગુજરાતના કૃષિ મંત્રીશ્રી રાઘવજી જણાવ્યું હતું કે, “ગુજરાતમાં, દરિયાઇ ક્ષેત્રમાં ટકાઉ વૃદ્ધિ માટેની અમારી પ્રતિબદ્ધતા નવીનતા અને સમૃદ્ધિને આગળ ધપાવે છે, જે ભારત માટે જીવંત દરિયાઇ ભવિષ્ય તરફનો માર્ગ નક્કી કરે છે.” તેમણે વધુમાં ઉમેર્યું, “ચાલો સાથે મળીને સફર કરીએ. એક ટકાઉ અને સમૃદ્ધ મેરીટાઇમ સેક્ટર તરફ, જે ભારતની દરિયાઈ પરાક્રમને નવી ક્ષિતિજો તરફ ઉંચું કરે છે.”
કર્ણાટકના મત્સ્યોદ્યોગ, બંદરો અને આંતરદેશીય જળ પરિવહન રાજ્ય મંત્રીશ્રી માંકલ વૈદ્યએ બેઠક દરમિયાન “કર્ણાટકના દરિયાઈ ક્ષેત્રના વિકાસમાં સહયોગી પ્રયાસોના મહત્વ પર ભાર મૂક્યો હતો. હું મુખ્ય પ્રોજેક્ટ્સની મંજૂરી બદલ આભાર વ્યક્ત કરું છું અને રાજ્યમાં કાર્ગો હેન્ડલિંગ ક્ષમતા અને મેરીટાઇમ ડેવલપમેન્ટને વેગ આપવા માટે પેન્ડિંગ પહેલ માટે ઝડપી મંજૂરી આપવા વિનંતી કરું છું,”
તેમના વિચારો વ્યક્ત કરતા માનનીય કેન્દ્રીય જાહેર બાંધકામ મંત્રી, તમિલનાડુ, થિરુ ઇવી વેલુએ જણાવ્યું હતું કે “19મી MSDC મીટિંગમાં તમિલનાડુની અનોખી દરિયાકાંઠાની દ્રષ્ટિ ઝળકે છે. અમે સમર્થન માટે આભારી છીએ અને આંતરરાષ્ટ્રીય પેસેન્જર ફેરી સેવાની આતુરતાપૂર્વક અપેક્ષા રાખીએ છીએ, જે ઇતિહાસને સેતુ બનાવે છે. અને શ્રીલંકા સાથે વેપાર કરે છે. દરિયાઈ આયોજન, કોસ્ટલ ટુરિઝમ અને કુડ્ડલોર ગ્રીનફિલ્ડ બંદર પ્રત્યેની અમારી પ્રતિબદ્ધતા દરિયાઈ વિકાસ માટેના અમારા સમર્પણને રેખાંકિત કરે છે.”
બીજા દિવસે સાગરમાલા કાર્યક્રમના અમલીકરણ સંબંધિત વિવિધ વિકાસ એજન્ડા પર ચર્ચા કરવામાં આવી હતી; નેશનલ મેરીટાઇમ હેરિટેજ કોમ્પ્લેક્સ (NMHC), લોથલ, ગુજરાતનો વિકાસ; રાષ્ટ્રીય જળમાર્ગોનો વિકાસ; RoPax/ફેરીના પ્રચાર માટે પડકારો અને તકો; શહેરી પેસેન્જર વોટરવે ટ્રાન્સપોર્ટેશન; રોડ અને રેલ પોર્ટ કનેક્ટિવિટી; દરિયાકાંઠાના રાજ્યો અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોની સફળતાની વાર્તાઓ અને રાજ્ય મેરીટાઇમ બોર્ડ દ્વારા સામનો કરવામાં આવતા મુદ્દાઓ/ પડકારો વિશે વિસ્તૃતમાં ચર્ચા કરવામાં આવી હતી.